Búgin turaqlı rawajlanıw maqsetleri hám milliy minnetlemeler sheńberinde klimat ózgeriwine qarsı gúresiw hám onıń tásirin jumsartıw boyınsha global hám milliy háreketlerdi qollap-quwatlaw maqsetinde “Ózbekstanda klimat bilimlendiriw arqalı jaslardıń jetekshilik qábiletlerin kúsheytiw hám rawajlandırıw” birgeliktegi joybarı iske qosıldı. Joybar sheńberinde Aralboyı aymaqlarında jaslardı jáne de “jasıl” keleshek ushın mobilizaciyalawǵa qaratılǵan bir qatar ilajlar ótkerildi. Bul joybar BMShRB tárepinen Ózbekstan Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriw ministrligi, “Zamin” xalıqaralıq jámiyetlik fondı hám “Bilimlendiriw hámme nárseden ústin” qorı (Qatar) menen birgelikte ámelge asırılmaqta.
Nókis qalasında bolıp ótken ilajda 150 mektep oqıwshıları hám jergilikli jaslar jetekshileri 1,3 millionnan aslam jaslardı klimat mashqalaları, turaqlı awıl xojalıǵı hám taza energiya sıyaqlı ámeliy kónlikpeler boyınsha oqıtıwǵa qaratılǵan joybar menen tanıstı. Joybar qurǵaqshılıq, suw jetispewshiligi hám shólleniw sıyaqlı klimat mashqalalarına dus kelip atırǵan awıllıq aymaqlarǵa qaratılǵan bolıp, jaslardıń klimat ózgeriwi menen baylanıslı jergilikli mashqalalardı sheshiwde jetekshi bolıw imkaniyatların keńeytiwge qaratılǵan.
“Jaslarǵa klimat ózgeriwi menen gúresiw ushın bilim hám kónlikpeler menen támiyinlew, Ózbekstannıń turaqlı keleshegine investiciya kirgiziw demek,” – dedi Ózbekstandaǵı BMShRBnıń joybar basshısı Laziz Xojaqulov. “Bul ilajlar jaslardıń baslamasın “jasıl” jámiyetler ushın ámeliy háreketlerge aylandırıw jolındaǵı dáslepki qádem bolıp esaplanadı.”
Ilaj dawamında mektep oqıwshıları Jas jasıl elshiler jámáátin qáliplestiriw, klimat tarawındaǵı jetekshiniń sheberlik sabaǵı, startaplar kórgizbesi hám klimat boyınsha xabardarlıqtı bahalaw ushın onlayn sorawnama sıyaqlı interaktiv shınıǵıwlarda qatnastı. Bunnan tısqarı, oqıwshılar toparlarǵa bólinip, klimat mashqalalarına sheshimler boyınsha ideyalardı dodaladı hám usındı. Bul shınıǵıwlar hár qıylı aymaqlardan kelgen jaslar arasında qızıǵıwshılıq oyattı hám olar arasında baylanıslar ornatılıwına sebep boldı.
Qaraqalpaqstan Respublikası Mektepke shekemgi hám mektep bilimlendiriw ministriniń birinshi orınbasarı A.Dauletbaev bılay pikir bildirdi: “Klimat máselelerin úyreniwge hám bul baǵdarda háreket etiwge umtılıp atırǵan sonsha kóp jaslardı kórip, oǵada quwanıshlı boldıq. Bul joybar jaslarımızǵa óz aymaqlarında ózgerislerge jetekshilik etiw imkaniyatın beredi, bul bolsa aymaqlarımızdı qıyın klimat sharayatlarına jáne de shıdamlı etedi.”
Ózbekstan, ásirese, Aralboyı aymaqlarında temperaturanıń kóteriliwi, suw jetispewshiligi hám shólleniw mashqalalarına dus kelmekte. 2025-jıldan 2028-jılǵa shekem ámelge asırılatuǵın 7,5 million dollarlıq joybar sheńberinde mektep baǵdarlamalarına klimat boyınsha sabaqlardıń kirgiziliwi, muǵallimlerdiń qánigeligin arttırıw hám kásiplik kónlikpeler orayında (Monomarkaz) “jasıl” jumıs orınlarınıń jaratılıwı kútilmekte. Joybarda qatnasıwshılardıń keminde yarımı jas hayal-qızlar bolıp, bul ekologiyalıq jetekshilikte gender teńligin támiyinlewge xızmet etedi.
Bul joybar Ózbekstannıń milliy klimat strategiyasın qollap-quwatlap, mámlekettiń klimatqa tásirsheń aymaqları ushın uzaq múddetli hám turaqlı sheshimlerdi usınıwı kútilmekte.