Húrmetli kásiplesler!
Búgingi ushırasıwımızdıń barlıq qatnasıwshıların qutlıqlaǵanımnan quwanıshlıman.
Húrmetli kásipleslerimniń sózlerine qosılǵan halda, Qırǵızstan Prezidenti húrmetli Sadir Nurqojaevichke shın júrekten qabıllaǵanı hám sammitti joqarı dárejede shólkemlestirgeni ushın minnetdarshılıq bildiremen.
Sonday-aq, Másláhát ushırasıwına birinshi márte qatnasıp atırǵan Serdar Gurbangulievichti kórip turǵanımnan quwanıshlıman.
Búgin bir neshe márte atap ótilgenindey, bul formatta alıp barılıp atırǵan sóylesiw sebepli doslıq hám jaqın qońsıshılıq qatnasıqların bekkemlewge, regionımızda pútkilley jańa konstruktivlik birge islesiw ortalıǵın jaratıwǵa eristik.
Oraylıq Aziyanıń qáwipsizligin hám turaqlılıǵın, sociallıq-ekonomikalıq rawajlanıwın támiyinlew boyınsha qıyın wazıypalardı izbe-iz sheship kiyatırmız.
Bul baǵdarda kóplegen tosqınlıqlar saplastırıldı, puqaralarımızdıń erkin háreketleniwi, jedel mádeniy hám turistlik almasıwlardı ámelge asırıwı ushın sharayatlar jaratıldı. Óz-ara sawda hám investiciyalardıń ósiwine xızmet etip atırǵan qolaylı ortalıq qáliplestirildi.
Tek ǵana keyingi bes jılda region ishinde tovar almasıwdıń kólemi eki esege arttı.
Biz sanaat kooperaciyası boyınsha qospa joybarlardı ámelge asırıwǵa da kiristik, nátiyjeli qosımsha qun salıǵı shınjırların jaratpaqtamız, transport hám energetika infrastrukturasın rawajlandırmaqtamız.
Eń áhmiyetlisi – barlıq unamlı ózgerislerdi biziń dos xalıqlarımız sezbekte.
Húrmetli kásiplesler!
Dúnyadaǵı regionımızǵa tikkeley tásir etip atırǵan qıyın jaǵday boyınsha búgingi bildirilgen pikir-usınıslardı qollap-quwatlayman.
Xalıqaralıq tártiptiń aqıbetlerin aldınnan aytıw qıyın bolǵan jedel transformaciya processleri baqlanbaqta. Biz global kólemde qarım-qatnas hám isenim jetispewi artıp atırǵanınıń gúwası bolmaqtamız.
Jáhán ekonomikasındaǵı krizisli jaǵdaylar kúsheyip atırǵanı nátiyjesinde mámleketlerimiz dástúriy logistika shınjırları úziliwi menen baylanıslı mashqalaǵa dus kelmekte, inflyaciyanıń importı artpaqta, azıq-awqat hám energetika qáwipsizligine bolǵan qáwip-qáterler bir neshe márte kóbeymekte. Bunday sharayatta Másláhát ushırasıwları formatı sheńberinde kóp tárepleme birge islesiwdi muwapıqlastırıw hám nátiyjeliligin arttırıw zárúrligi jáne de artpaqta.
Sonı ayrıqsha atap ótpekshimen, búgin regionımızdıń tınıshlıǵı, turaqlılıǵı hám abadanlıǵı birligimizge, Oraylıq Aziyanıń ulıwma máplerin qorǵaw boyınsha qatań ilajlar kóriwge tayar bolıwımızǵa baylanıslı.
Húrmetli mámleket basshıları!
Kóp qırlı qatnasıqlardı bunnan bılay da bekkemlew hám ámeliy regionallıq birge islesiwdi rawajlandırıw maqsetinde ulıwma háreketlerimizdi tómendegi áhmiyetli baǵdarlarǵa qaratıwdı maqsetke muwapıq, dep esaplaymız.
Birinshisi – ekonomikalıq baǵdar. Tallawlar sonı kórsetpekte, unamlı ósim pátlerine qaramastan, mámleketlerimizdiń sawda-ekonomikalıq birge islesiw potencialı tolıq iske qosılmay qalmaqta.
Hár qıylı esap-sanaqlarǵa bola, búgingi kúnde region ishindegi sawda úlesine ellerimiz arasındaǵı ulıwma tovar aylanısınıń 5 procentinen 10 procentine shekemgi bólegi tuwra kelmekte.
Usı múnásibet penen óz-ara sawdanı xoshametlewdiń jańa túrleri hám mexanizmlerin jedel engiziwdı usınıs etemiz.
Tovar jetkerip beriwdiń qaǵıydaları birdeylestirilgen hám tártip-qaǵıydalar jeńilletilgen shegara aymaqlarında sawda zonaları sistemasın jaratıw solardıń qatarına kiredi.
Bul baǵdarda úshinshi mámleketlerden qımbat hám bárqulla da sapalı bolmaǵan importtıń ornın ózimizdiń islep shıǵarıwshılarımızdıń ónimleri esabınan toltırıw boyınsha háreketlerdi túsiniw hám qollap-quwatlaw áhmiyetli.
Sanaat kooperaciyası boyınsha qospa joybarlardı alǵa qoyıw jáne bir áhmiyetli wazıypa bolıp tabıladı.
Biznes toparlarımız region mámleketleri ekonomikalarınıń básekiligi jaǵınan ústinlikleri hám bir-birin tolıqtırıp turıwdan paydalanǵan halda, óndiris quwatlıqların jaratıwdan mápdar bolıp tabıladı.
Usı múnásibet penen sanaattı rawajlandırıw milliy baǵdarlamaları tiykarında Oraylıq Aziyada lokalizaciyalaw hám importtıń ornın basıw mákanın qáliplestiriw boyınsha ulıwma kózqaraslardı islep shıǵıw úlken áhmiyetke iye.
Ekonomika tarmaqların sanlastırıw máselelerine ayrıqsha itibar qaratıwdı usınıs etemen. Bul ónimniń ózine túser bahasın azaytıw hám básekige shıdamlılıǵın támiyinlew imkaniyatın beredi.
Sawda-ekonomikalıq baylanıslardı bunnan bılay da rawajlandırıw maqsetinde aymaqlar aralıq tikkeley birge islesiw baǵdarındaǵı potencialdan keńirek paydalanıw hám hár jılı Oraylıq Aziya aymaqları forumın ótkeriwdi jolǵa qoyıwdı usınıs etemiz.
Sonıń menen birge, aymaqtıń investiciya tarawındaǵı ulıwma tartımlılıǵın arttırıw ushın birden-bir qolaylı isbilermenlik ortalıǵın jaratıwǵa umtılıw zárúr.
Qádirli doslar!
Pursattan paydalanıp, jaqında Ózbekstannıń baslaması menen qabıl etilgen BMSh Bas Assamblyasınıń Oraylıq hám Qubla Aziya arasındaǵı óz-ara baylanıslılıqtı bekkemlew haqqındaǵı arnawlı rezolyuciyasın qollap-quwatlaǵanıńız ushın sizlerge minnetdarshılıq bildiremen.
Bul baslamanıń dawamı sıpatında Hindstan, Pakistan hám Qıtay bazarlarına shıǵıw ushın alternativ transport koridorların alǵa qoyıw boyınsha «jol kartası»n islep shıǵıw áhmiyetli, dep esaplaymız.
Qásipleslerimniń azıq-awqat qáwipsizligin támiyinlew ilajları boyınsha bildirgen usınısların da qollap-quwatlayman.
Usı mánide, ellerimizde jetkilikli muǵdarda islep shıǵarılıp atırǵan keń túrdegi azıq-awqat ónimleri menen xalıqtı kepillikli támiyinlewdiń kompleksli sistemasın birgelikte islep shıǵıw áhmiyetli, dep oylayman. Bul, bárinen burın, sobıqlı dán, may hám azıq-awqatlıq eginler, taza hám qayta islengen miywe-ovoщ, gósh-sút hám kóplegen basqa da ónimler bolıp tabıladı.
Usı máselelerde biz, birinshi gezekte, Oraylıq Aziyanıń ulıwma máplerinen kelip shıqqan halda, sistemalı jumıslardı jolǵa qoyıwımız kerek.
Ekinshi baǵdar – ekologiya tarawında hár tárepleme birge islesiw.
Biziń «Oraylıq Aziya ushın «Jasıl» kún tártibi» baǵdarlamasın qabıl etiw haqqındaǵı baslamalarımızdı qollap-quwatlaǵanıńız ushın shın júrekten minnetdarshılıq bildiremen.
Bul baǵdarlama sheńberinde tiykarǵı itibardı ekonomikanı záhárli gaz iyisinen jıraq etiw boyınsha xalıqaralıq minnetlemelerdi orınlaw; alternativ energetika, bárinen burın, suw, quyash hám samaldan elektr alıwdı jedel rawajlandırıw, elektr energiyasın óz-ara jetkerip beriwdi shólkemlestiriw; suw resurslarınan aqılǵa uǵras paydalanıw máselelerine qaratıwdı usınıs etemiz.
Tán alıwımız kerek, «jasıl rawajlanıw» máselelerinde biz, tilekke qarsı, dúnyanıń jetekshi regionlarınan biraz arttamız.
Uzaq perspektivada mámleketlerimizdiń básekige shıdamlılıǵın támiiynlew ushın húkimetlerimizge búgnigi kúnde qabıl etip atırǵan baǵdarlamanı ámelge asırıw boyınsha Anıq ilajlar rejesin tayarlawdı tapsırıw zárúr.
Gumanitarlıq baǵdarda mádeniyat, bilimlendiriw, sport hám turizm tarawlarında jáne ulıwma tarıyxımızdı tereń úyreniw baǵdarında birge islesiw baǵdarlamaların ámelge asırıw boyınsha birgeliktegi jumıslardı kúsheytiwdi usınıs etemen. Bulardıń bári dos xalıqlarımızdıń bunnan bılay da jaqınlasıwına xızmet etetuǵınına gúman joq.
Mámleketlerimizde Oraylıq Aziya mádeniyat, kórkem óner hám kino festivalın gezekpe-gezek ótkerip barıwdı usınıs etemiz.
Turizm tarawındaǵı birge islesiwimizdi keńeytiw imkaniyatlarına ayrıqsha itibar qaratpaqshıman.
Arnawlı turizm marshrutları hám ónimlerin islep shıǵıw, ulıwma piar-kampaniyalardı ótkeriw arqalı region ishindegi turizmdi jedel xoshametlep barıwımız kerek.
Usı maqsette óz-ara turizm aǵımların keńeytiw boyınsha anıq usınıslardı tayarlaw ushın qospa ekspertler toparın dúziwdi usınıs etemiz.
Usı jıldıń may ayında Tashkent qalasında bolıp ótken Oraylıq Aziya jaslar forumınıń nátiyjeli juwmaqlarına ayrıqsha toqtap ótpekshimen.
Jaslarımızdıń kóz-qarasları hám umtılıslarınıń uqsaslıǵına, olardıń úlken intellektuallıq potencialına jáne bir márte gúwa boldıq. Olardıń aldıńǵı baslamaların, kreativ kózqarasları hám startap joybarların bunnan bılay da hár tárepleme qollap-quwatlawımız zárúr.
Gezektegi ushırasıwımızdaǵı jaslarǵa baylanıslı siyasattıń ulıwma baǵdarları haqqında kóp tárepleme kelisim tayarlawdı usınıs etemiz.
Húrmetli doslar!
Qáwipsizlik tarawı – regionallıq birge islesiwimizdiń strategiyalıq baǵdarı bolıp tabıladı.
Regionallıq qáwipsizlik bólinbes hám bárinen burın, biziń sherikligimiz qanshelli nátiyjeli jolǵa qoyılǵanına baylanıslı ekenin atap ótpekshimen.
Usı mánide, ekstremizm hám terrorizm, shólkemlesken jınayatshılıq hám narkotrafik sıyaqlı dástúriy qáwip-qáterlerge qarsı gúresiwde ámeliy birge islesiwimizdi bunnan bılay da kúsheytip barıwımız zárúr.
Kólemi barǵan sayın artıp atırǵan Internettegi nızamsız háreketlerge baylanıslı jańa qáwip-qáterler ayrıqsha itibar qaratıwımızdı talap etpekte.
Búgin bul qáwip-qáterler jolında hesh qanday shegara joq – olar mobil telefonlar arqalı kirip kelmekte.
Tilekke qarsı, Ózbekstanda jaqında júz bergen ayanıshlı waqıyalar biziń rejelerimizdi buzıwǵa, regionımızda turaqsız jaǵdaydı júzege keltiriwge urınıp atırǵan buzǵınshı kúshler bar ekenin jáne bir márte tastıyıqladı.
Usı múnásibet penen bul baǵdarlarda region elleriniń Qáwipsizlik keńesleri hám arnawlı xızmetleri basshılarınıń turaqlı másláhátlesiwlerin jolǵa qoyıw usınısın qollap-quwatlaymız.
Awǵanstanda uzaq múddetli tınıshlıqtı támiyinlewge hám onıń sociallıq-ekonomikalıq tikleniwine kómeklesiw máseleleri tıǵız birge islesiwdi dawam ettiriw, biz ushın eń áhmiyetli baǵdar bolıp qalıwı kerek.
Biz usı eldiń eń jaqın qońsıları sıpatında bul jerdegi turaqlılıqtan birinshi gezekte ózimiz mápdar bolıwımız zárúr. Bul mashqala xalıqaralıq jámiyetshilik tárepinen qalay qabıl etiliwi de kóp jaǵınan ózimizge baylanıslı.
Sonday-aq, usı mámleket penen sawda baylanısların jedel rawajlandırıw, onı regionımızdaǵı ekonomikalıq processlerge tartıw, awǵan xalqına gumanitarlıq járdemdi keńeytiw, áhmiyetli sociallıq hám infrastrukturalıq joybarlardı alǵa qoyıw tárepdarımız.
Húrmetli kásiplesler!
Búgingi sammitimizdiń eń áhmiyetli nátiyjesi, Oraylıq Aziyanıń tınıshlıǵı hám turaqlı rawajlanıwı jolında doslıq, jaqsı qońsıshılıq hám birge islesiw qatnasıqların bekkemlewge qaratılǵan salmaqlı hújjetler toplamı qabıl etilip atırǵanına gúman joq.
Kásipleslerimniń pikirine qosılǵan halda, Másláhát ushırasıwı nátiyjeleri ellerimiz arasında strategiyalıq sheriklik hám isenimdi bekkemlewge xızmet etedi, ámeliy birge islesiw boyınsha qospa baǵdarlama hám joybarlardı alǵa qoyıw ushın kúshli pát baǵıshlaydı, dep isenim bildiremen.
Itibarıńız ushın raxmet.
